Choroby sercowo-naczyniowe, otyłość olbrzymia czy cyfryzacja preparatów histopatologicznych to główne obszary prac badawczych w dwóch projektach, które realizuje Grupa Badawcza Biobank Łukasiewicz – PORT. Konsorcjum, którego częścią jest Grupa, otrzymało dofinansowanie w wysokości blisko 60 mln zł z Agencji Badań Medycznych.

W konkursie na utworzenie Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej (RCMC) Agencja Badań Medycznych wybrała 18 jednostek, które będą realizować projekty na rzecz cyfryzacji badań klinicznych. Blisko 60 milionów złotych trafi do konsorcjum, którego częścią jest Grupa Badawcza Biobank Łukasiewicz – PORT. Przyznane dwa granty oznaczają rozwój infrastruktury, jak również akcelerację działalności naukowej w ramach tworzonych centrów, a także zwrot w kierunku medycyny translacyjnej.

Milowy krok i wielkie szanse

Biobank będzie realizował projekty we współpracy z Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Opolu i 4. Wojskowym Szpitalem Klinicznym z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu, które są liderami konsorcjów. W obu przypadkach Grupa Badawcza Biobank Łukasiewicz – PORT będzie partnerem współtworzącym platformę RCMC i współdziałającym w zakresie prowadzenia kompleksowych badań klinicznych i naukowych, na które konsorcja otrzymały dofinansowanie. 

AI w medycynie

W przypadku programu badawczego realizowanego pod przewodnictwem USK w Opolu główny nacisk prac zostanie położony na choroby sercowo-naczyniowe oraz otyłość olbrzymią. Jednym z obszarów badawczych będzie fenotypowanie przestrzenne, polegające na identyfikacji wielu populacji komórek i ich wzajemnych interakcji przy wykorzystaniu pojedynczego skrawka materiału histopatologicznego. Ponadto Grupa Badawcza Biobank zajmie się identyfikacją bakterii w tkankach in-situ z użyciem najnowszych technologii patologii molekularnej, a także – za pomocą AI – głęboką integracją danych genomowych i histopatologicznych danych obrazowych i molekularnych. Badania będą prowadzone we współpracy z pozostałymi konsorcjantami z ośrodków poznańskich i opolskich. 

Prace badawcze w ramach drugiego projektu objętego dofinansowaniem, realizowanego we współpracy z 4. WSK we Wrocławiu i innymi jednostkami konsorcjum, będą miały na celu stworzenie centrum cyfryzacji preparatów histopatologicznych. Centrum będzie stanowić punkt wyjścia do wdrażania i rozwijania sztucznej inteligencji w patomorfologii, głównie w obszarze badań onkologicznych. We współpracy ze Szpitalem i Politechniką Wrocławską będą opracowywane narzędzia AI pozwalające na identyfikację sygnatur histopatologicznych o znaczeniu prognostycznym. Dla Biobanku projekt ten oznacza wzrost potencjału naukowego w obszarze histopatologii, dla wszystkich beneficjentów grantu – tworzenie narzędzi pozwalających na identyfikację sygnatur histopatologicznych w oparciu o analizy próbek histopatologicznych z wykorzystaniem AI.

Skorzystają pacjenci i lekarze 

Oba programy łączy cel utworzenia wspólnej platformy umożliwiającej połączenie unikatowego zaplecza merytorycznego i innowacyjnych technologii polskich jednostek badawczych o różnorodnym portfolio. Każdy z nich został rozpisany na 5 lat. Okres ten będzie przeznaczony na tzw. proof of principle, czyli fazę badań i weryfikacji założeń badawczych. W tym okresie naukowcy będą prowadzić kompleksowe badania o charakterze przedklinicznym, klinicznym, translacyjnym oraz badania podstawowe z wykorzystaniem narzędzi AI oraz uczenia maszynowego. 

Strategia RCMC będzie ukierunkowana na wspieranie badań mających na celu poprawę zdrowia i jakości życia pacjentów poprzez rozwijanie nowych metod diagnostycznych i terapeutycznych oraz zrozumienie fundamentalnych mechanizmów, które wpływają na zdrowie populacji. Pozwoli to zdobyć pełniejszą wiedzę o chorobach, lekach i różnych metodach leczenia, co z kolei przełoży się na lepszą opiekę nad pacjentem, zarówno na etapie diagnozy, określania rokowań, jak i doboru personalizowanych terapii. 

Dodatkowo RCMC umożliwi rozwinięcie i uruchomienie nowoczesnych programów rozwoju kariery dla naukowców i klinicystów w dziedzinie badań biomedycznych i innowacji. Pozwoli to na wykształcenie nowej generacji specjalistów, którzy również przyczynią się do podniesienia świadomości społecznej w dziedzinie badań klinicznych i stosowanych oraz ulepszenia opieki zdrowotnej.