Czy Internet Przedmiotów jest bezpieczny?

Prawdopodobnie najprostsza odpowiedź brzmi „nie”. IoT jest tak bezpieczny, jak zwykły Internet, który całkowicie bezpieczny nie jest. Jest również bezpieczny tak, jak prowadzenie samochodu czy lot samolotem, które też nie są całkowicie bezpieczne. O zagrożeniach IoT można myśleć również jak o zagrożeniach dla bezpieczeństwa domu powodowanego przez okna. Jeśli chcesz, aby dom był bezpieczniejszy, zacznij od zamurowania wszystkich okien.

Prawdopodobnie bardziej sensownym pytaniem jest „Czy elementy ryzyka wnoszone przez systemy IoT są akceptowalne w porównaniu do korzyści uzyskiwanych przy niewysokich kosztach?” Odpowiedź na to pytanie zależy od konkretnego systemu i wrażeń jego użytkownika, jednak zazwyczaj będzie twierdząca.

IoT a prywatność

Pytania i prywatność IoT podążają tym samym tokiem myślenia, co bezpieczeństwo IoT. Internet Przedmiotów jest tak prywatny, jak sam Internet – czyli nie do końca prywatny. Znacznie bardziej rozsądne będzie pytanie o bilans zysków i strat wynikających z używania Internetu i IoT.

Wydaje się oczywiste, że różni ludzie potrzebują różnych poziomów prywatności. Jedni zabezpieczają wszystkie swoje dane udostępniane w sieci, inni zalewają portale społecznościowe i inne miejsca wszelkimi możliwymi informacjami o sobie. Istnieją również inne kontrowersyjne aspekty bezpieczeństwa, takie jak samochody Google Maps przejeżdżające przed drzwiami.

Widoczna jest też duża ignorancja odnośnie prywatności w obliczu rosnącej liczby urządzeń, które ludzie trzymają w domu lub noszą ze sobą. Urządzenia takie, jak telefony, tablety i telewizory z kamerami i mikrofonami mogą niezauważenie obserwować wszystkich w pomieszczeniu. Kupujemy nawet mikrofony instalowane w salonie lub w kuchni, aby mieć dostęp do asystentów głosowych, takich jak Alexa. Zapominamy przy tym, że Alexa nasłuchuje nas nieustannie.

Prywatność jest oczywistym kosztem korzyści, jakie daje nam aplikacja tego typu. Najważniejsze jest, aby podejmować świadomą decyzję o poświęceniu tej prywatności – niestety sprzedawcy produktów nie zawsze są w tej kwestii transparentni. Oznacza to również, że prywatność i ochrona prywatności coraz częściej są problemami prawnymi i kwestią narzucenia odpowiednich przepisów, niż problemami technologicznymi. W jakich sytuacjach informacje mogą być gromadzone, jak i gdzie będą przechowywane i w jaki sposób wykorzystywane? Jakie są kary za naruszenie tych zasad? Jakie wymagania są stawiane zabezpieczeniom informacji prywatnych i jakie kary grożą za nieskuteczną ochronę?

Warto jednak wiedzieć, że trwa już opracowywanie odpowiednich przepisów i kiedyś problemy te zostaną rozwiązane.

Wiarygodność Internetu Przedmiotów

We współczesnym świecie Internetu istotnym problemem staje się zalew nieprawdziwych informacji, a także postów i tweetów generowanych przez boty. Jeżeli IoT ma pomóc nam podejmować decyzje, poza bezpieczeństwem i prywatnością, musi gwarantować odpowiednią wiarygodność.

Przyjrzyjmy się bliżej temu problemowi, pamiętając, że podstawę IoT stanowią układy czujnikowe, które pozwalają na autonomiczne podejmowanie decyzji. W tym przykładowym systemie mogą wystąpić cztery sytuacje (stany):

Stany przykładowego systemu alarmowego

• Poprawne
  • Wszystko jest w porządku, alarm jest wyłączony
  • Wystąpiło zagrożenie, alarm został włączony
• Niepoprawne
  • Wszystko jest w porządku, ale alarm jest włączony (fałszywy alarm)
  • Wystąpiło zagrożenie, ale alarm nie został włączony (nieprawidłowa ocena lub awaria systemu)

Wiarygodność oznacza tu szansę zgłoszenia fałszywego alarmu lub awarii systemu. Fałszywe alarmy mogą bywać denerwujące czy zakłócać sen domowników, ale można je znieść. Natomiast system, który nie wykrył realnego zagrożenia, jest niedopuszczalny, ponieważ może doprowadzić do poważnych strat, a także do utraty zaufania do samego systemu. Niezawodność takich systemów jest kluczowa, a gdy zawodzą, konieczne są poprawki. Jeśli najsłabszym ogniwem systemu są czujniki, stosuje się zestawy podwójnych lub potrójnych czujników, aby awaria jednego z nich nie doprowadziła do awarii całego systemu. Wersja z potrójnymi czujnikami jest efektywna, ponieważ jeżeli dwa czujniki zgłaszają przeciwstawne wskazania, trzeci czujnik ma decydujący głos.

Jest to tylko jeden z przykładów potrzeby zapewnienia wiarygodności autonomicznych systemów i sztucznej inteligencji. Istnieje wiele innych podobnych sytuacji i występują one coraz częściej.

Wpływ Internetu Przedmiotów

Na jakim etapie jest IoT? Mam nadzieję, że kilka kwestii zostało wyjaśnionych. IoT jest czymś zdecydowanie więcej, niż wykorzystaniem inteligentnych mierników i podobnych urządzeń. Jest to zupełnie nowa fala automatyzacji, która obejmuje wszystko od wszechobecnych czujników do sztucznej inteligencji, od smartfonów do inteligentnych domów i od zakładów przemysłowych do inteligentnych miast. Polega na zdobywaniu dokładniejszych informacji i podejmowaniu lepszych i szybszych decyzji na podstawie tej wiedzy. Problemami związanymi z IoT są bezpieczeństwo, prywatność i wiarygodność. Z IoT wiąże się też likwidacja pewnych miejsc pracy i poszukiwanie nowych. Podejmowanie lepszych decyzji pozwoli również na zapewnienie wzrostu gospodarczego i bogactwa.

Nawet, jeśli obecnie Internet Przedmiotów wydaje się rozczarowujący, nie powinniśmy się cofać z obranej drogi. Musimy jeszcze wiele się nauczyć – raczej nie w kwestiach technologicznych, a w kwestii modelu biznesowego zapewniającego zysk. Jednak znajdujemy się w połowie drogi, która zapewni lepszy świat dla następnego pokolenia. Mniej biedy i być może mniej wojen. Być może będzie to kolejny złoty wiek. Tak czy inaczej, zobaczymy to na własne oczy.

Dodatkowe informacje są dostępne na stronie Qorvo: http://www.qorvo.com/