Scanway zakończył wstępną fazę A projektu Mani i LUMI realizowanych w ramach Małych Misji Księżycowych (Small Lunar Missions) z inicjatywy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Oba projekty są realizowane w ramach programu Terrae Novae Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA, która ma na celu rozwój eksploracji kosmosu, w tym Księżyca. Docelowo ESA wybierze do 2 projektów w programie Małych Misji Księżycowych, które mają zostać wyniesione w ciągu 4-4,5 lat, a całkowity koszt realizacji każdej z nich zamknie się w budżecie 50 mln EUR.

Fot. Scanway

Spośród 62 projektów zgłoszonych do programu wybrano 7, z których dwie – Mani oraz LUMI – realizowane są z udziałem polskiej spółki technologicznej.

– Dwa innowacyjne projekty międzynarodowych konsorcjów z udziałem Scanway zostały zakwalifikowane przez Europejską Agencję Kosmiczną do przygotowania wstępnej fazy A misji księżycowych. Znalezienie się w wąskim gronie 7 projektów wyłonionych spośród 62 zgłoszeń to duże wyróżnienie i jednocześnie wysoka ekspozycja na korzyści wynikające z Programu Małych Misji Księżycowych w ramach szerokiej inicjatywy Terrae Novae nakierowanej na eksplorację kosmosu, w tym Księżyca. Będziemy współtworzyć międzynarodowy ekosystem współpracy firm prywatnych i instytucji naukowych, w tym m.in. z takimi podmiotami jak TRL Space z Czech czy duński Space Inventor, z którym zawarliśmy w sierpniu br. porozumienie o współpracy. Wymiana know-how, budowanie relacji i wspólne inicjatywy, które mają szansę zostać w perspektywie do 4 lat wysłane na Księżyc z budżetem do 50 mln EUR dla każdego z projektów to kluczowe korzyści, jakie identyfikujemy w ramach naszej partycypacji w programie – komentuje Mikołaj Podgórski, COO i współzałożyciel Scanway S.A.

Projekt Mani

Zakłada wysłanie orbitera księżycowego, który będzie mapować powierzchnię Księżyca z najwyższą dotychczas rozdzielczością przestrzenną. Dzięki strategii eksploracji opartej na wielokątnym mapowaniu fotometrycznym projekt może dostarczyć informacji subpikselowych o mikrostrukturze powierzchni Księżyca na poziomie mikrometrów, a także znacząco ulepszyć mapy wysokościowe. Ułatwi i zmniejszy to ryzyko przyszłych misji eksploracyjnych, a także rozpocznie nowe badania naukowe, dostarczając cennych danych uzupełniających istniejące zestawy informacji orbitalnych dla powierzchni Księżyca.

Potwierdzenie potencjału w podejściu fotometrycznym może wesprzeć również przyszłe misji eksploracyjne, w tym w dalsze rejony kosmosu. Udoskonalona kwantyfikacja funkcji reflektancji Księżyca poprawi również obserwacje Ziemi poprzez wykorzystanie Księżyca jako źródła kalibracji, a także ulepszy modele klimatyczne Ziemi.

W skład projektu wchodzą 3 podmioty: lider konsorcjum Uniwersytet w Kopenhadze i członkowie konsorcjum Scanway S.A. oraz Space Inventor.

W projekcie zakładany jest udział i doradztwo także 8 partnerów, którzy będą dostawcą wybranych rozwiązań dla Uniwersytetu w Kopenhadze oraz Space Inventor. Budżet wstępnej fazy A projektu ze środków ESA wynosi 150 tys. EUR, z czego ok. 30% przypadnie Scanway, harmonogram realizacji to 6 miesięcy.

Projekt Mani wpisuje się w długofalową strategię Scanway, mającą na celu wzmocnienie pozycji firmy jako dostawcy zaawansowanych instrumentów optycznych dla sektora eksploracji Księżyca. Obecnie jest to globalny priorytet branży kosmicznej.

Fot. Scanway

Projekt LUMI

LUMI (Lunar Mapper and Inspector) ma na celu wykonanie wysokorozdzielczych obrazów powierzchni Księżyca z wielu kątów widzenia, co pozwoli na stworzenie ulepszonych cyfrowych modeli wysokościowych regionów bieguna południowego.  Modele te będą wspierać lądowania, planowanie misji oraz operacje powierzchniowe dla ESA, NASA i innych instytucjonalnych oraz komercyjnych misji.

Dzięki zastosowaniu wielofunkcyjnego systemu napędowego, LUMI będzie korzystać z wymagającej orbity o niskim perygeum i wysokiej ekscentryczności, aby osiągnąć docelowe wysokorozdzielcze obserwacje. Planowana intensywna eksploracja Księżyca wymaga zaawansowanych systemów zdalnego obrazowania, zbliżonych do technologii stosowanych w satelitach obserwacyjnych Ziemi. LUMI, jako misja łatwa do powielenia i oparta na komponentach komercyjnych (COTS), odpowie na to zapotrzebowanie.

W skład projektu wchodzi 8 podmiotów: lider konsorcjum TRL Space z Czech i członkowie konsorcjum Scanway S.A., CrystalSpace, Tartu Observatory, Tyvak, RCAES, Dawn Aerospace, ZAITRA. Budżet wstępnej fazy A projektu ze środków ESA wynosi 150 tys. EUR, a harmonogram realizacji to 6 miesięcy.

Fot. Scanway

Strategiczne znaczenie i przyszłe postanowienia ESA

– Projekty Mani i LUMI doskonale wpisują się w cele Terrae Novae, mogąc dostarczyć zarówno innowacyjnych rozwiązań technologicznych, jak i danych naukowych niezbędnych do realizacji przyszłych misji kosmicznych. Intencja zrealizowania w ciągu 4 lat całego projektu, od wstępnej fazy A do wystrzelenia satelity, jest ambitnym rozwijaniem zdolności eksploracyjnych Europy i cieszymy się, że możemy być częścią dwóch z siedmiu projektów, które mają szansę przejść do kolejnych etapów. Doświadczenie jakie zbuduje w ten sposób europejski sektor kosmiczny będzie miało duże znaczenie dla wzmacniania roli Europy w eksploracji kosmicznej, w tym strategicznym kierunku związanym z badaniem Księżyca i planach budowy stałej obecności człowieka na jego powierzchni – mówi Oskar Zdunek, Business Development Manager Scanway S.A.

Decyzje dotyczące kwalifikacji projektów pozostają w gestii ESA. Scanway wskazuje, że istotnym kryterium może być dostępność finansowania w ramach budżetu ESA na lata 2026–2028, który zostanie ustalony podczas Posiedzenia Rady Ministerialnej ESA w listopadzie 2025 roku.

Fot. Scanway

W 2023 roku Polska zwiększyła o 100 mln EUR swoją składkę do programu European Exploration Envelope Program (E3P) ESA, który jest kluczowym narzędziem operacyjnym dla strategicznych kierunków działań wyznaczanych przez program Terrae Novae.

Wartość inwestycji w misje księżycowe ma wzrosnąć z 11 mld USD wygenerowanych w 2023 roku do blisko 17 mld USD planowanych w 2032 roku wg danych raportu Euroconsult . Plany największych krajów, jak USA i Chiny, związane z ustanowieniem na Księżycu trwałej obecności napędzają globalne inwestycje w misje załogowe, obserwacyjne oraz robotyczne, które zbudują kluczową infrastrukturę orbitalną i transportową.

Scanway specjalizuje się w łańcuchu danych optycznych, obejmującym akwizycję, przetwarzanie, analitykę i predykcję zdarzeń. Dostarcza zarówno rozwiązania hardwarowe (instrumenty optyczne, np. teleskopy, kamery), jak i analitykę do obrazowania. W segmencie Industry oferuje rozwiązania oparte na przetwarzaniu danych obrazowych, w tym: kompletne systemy do kontroli jakości.

Rozwiązania optyczne Scanway znalazły się w najważniejszych europejskich i polskich misjach kosmicznych 2024 roku. Firma umieściła swój sprzęt (Scanway Camera System) w inauguracyjnym locie największej europejskiej rakiety nośnej – Ariane 6. Dostarczała również kluczowy komponent w postaci największego w historii Polski teleskopu o wadze ok. 10 kg (SOP200) do EagleEye – największego satelity, jakiego Polska wysłała dotąd w przestrzeń kosmiczną.

Spółka ma na swoim koncie ponad 40 wdrożeń w zakresie kontroli jakości w sektorze przemysłowym. Tworzy autorskie rozwiązania software z wykorzystaniem AI czy zaawansowane aplikacje dla Przemysłu 4.0. W październiku 2023 r. zadebiutowała na rynku NewConnect. Aktualnie przygotowuje się do przejścia na Rynek Główny GPW.

Źródło: informacje prasowe