[SŁAWNE UKŁADY] mikroprocesor 6502 MOS Technology

W czasach pierwszych komputerów 8-bitowych ten procesor stanowił podstawę Apple II, Commodore 64, BBC Micro i innych maszyn.

W momencie, gdy pewien miłośnik technologii umieścił pewien układ na pewnej płytce drukowanej komputera, na świecie nastąpił przełom. Tym miłośnikiem był Steve Wozniak, komputer nosił nazwę Apple I, a układem był 8-bitowy mikroprocesor opracowany przez MOS Technology. Ten układ scalony i jego warianty stanowiły podstawę rewolucyjnych komputerów, takich jak Apple 2, Commodore PET, Commodore 64 czy BBC Micro, ale też konsoli do gier Nintendo Entertainment System i Atari 2600 (znanego również jako Atari VCS).

Chuck Peddle, jeden z twórców układu, wspomina pierwszą prezentację modelu 6502 podczas targów w roku 1975: „Mieliśmy dwa szklane słoiki pełne układów. Siedzieliśmy z żoną i je sprzedawaliśmy.” W roku 2016 Peddle przyznał, że wówczas działających procesorów było tylko tyle, że zajmowały górne warstwy słoików – reszta zawartości to były układy wadliwe. Mimo to, znalazły się na nie tłumy chętnych. Model 6502 był nie tylko szybszy od konkurencji, ale też znacznie tańszy – kosztował 25 dolarów, podczas gdy układy 8080 Intela i 6800 Motoroli kosztowały niemal 200.

Przełomową decyzją, która umożliwiła tak znaczne ograniczenie kosztów, był minimalny zestaw instrukcji połączony z procesem produkcji, który osiągnął uzysk „10 razy większy, niż u konkurencji.” – tłumaczy Bill Mensch, który opracował 6502 wraz z Peddle. Model 6502 praktycznie sam wymusił obniżenie cen wszystkich procesorów, co doprowadziło do rewolucji na rynku komputerów osobistych. Udoskonalona wersja tego procesora jest wciąż produkowana, a niektórzy producenci nadal ją wykorzystują w komercyjnych systemach wbudowanych. Jest również popularna wśród hobbystów. Model 6502 pojawił się nawet w popkulturze jako mózg bohatera „Futuramy” w odcinku z 1999 roku.

Rys. 1. 8-bitowy procesor 6502 stał się hitem w roku 1975 dzięki niskiej cenie
Rys. 2. Chuck Peddle, współtwórca procesora 6502
Rys. 3. Legendarny projektant komputerów Steve Wozniak zbudował maszyny Apple I oraz Apple II w oparciu o procesor 6502
Rys. 4. Model Commodore Pet z roku 1977 wykorzystywał układ 6502 i pamięć taśmową. W typowym modelu znajdowały się 4 kB pamięci RAM
Rys. 5. Kolejny model oparty na układzie 6502, Commodore 64 z roku 1982, okazał się najpopularniejszym komputerem osobistym wszech czasów. Sprzedano ponad 17 milionów egzemplarzy
Rys. 6. Brytyjski komputer BBC Micro oparty na 6502 powstał w roku 1981 jako model następnej generacji. Jest również związany z rozwojem procesorów ARM, które obecnie znajdują się w większości smartfonów
Rys. 7. W konsoli do gier Nintendo Entertainment System z 1980 r. zastosowano zmodyfikowany układ 6502, który między innymi pozwalał bezpośrednio generować dźwięk
Rys. 8. Wprowadzona na rynek w roku 1977 konsola do gier Atari VCS (później przemianowana na Atari 2600) z tańszą wersją 6502, która była w stanie wykorzystać tylko 8 kB pamięci
Rys. 9. W wyemitowanym 14 listopada 1999 roku odcinku „Futuramy” pokazano, że nerwowy robot Bender oparty jest na 6502, co było świetnym chwytem, bo serial szedł jeszcze potem 12 lat

O autorze