Jak wynika z raportu EY „W kierunku odpowiedzialnych obliczeń kwantowych”, część krajów inwestuje miliardy dolarów w transformację kwantową. Eksperci podkreślają, że na obecnym etapie rozwoju kluczowe jest zrozumienie wpływu tej technologii na codzienne życie. Polska nie zamierza pozostawać w tyle w dziedzinie komputerów kwantowych, jednak krajowe inwestycje w tym obszarze są znacznie mniejsze niż w sąsiednich państwach.

Źródło mamstartup

Zmiany technologiczne zachodzą w niespotykanym wcześniej tempie, a sztuczna inteligencja przenika dziś wszystkie sektory – od smartfonów po fundusze Private Equity. W laboratoriach uniwersytetów, instytucji badawczych oraz międzynarodowych korporacji opracowywana jest innowacja, która może stać się jednym z najważniejszych przełomów XXI wieku. Mowa o komputerach kwantowych. Zamiast na bitach (o wartości „0” bądź „1”) działają na tzw. kubitach, co pozwala wykonywać obliczenia dużo efektywniej niż obecne maszyny.

– Popularyzacja komputerów kwantowych zmienia nasze myślenie o całej sferze IT w biznesie. Większa złożoność obliczeniowa sprawia, że nawet najbardziej zaawansowane systemy szyfrowania przestaną być bezpieczne. Potencjał technologii widać też w innych branżach, jak przemysł chemiczny, finansowy lub medyczny. Możliwość symulowania zachowań związków chemicznych na poziomie molekularnym czy precyzyjna analiza finansowa portfela inwestycyjnego, biorąca pod uwagę niespotykaną dotąd liczbę zmiennych, dają firmom olbrzymie możliwości rozwijania swoich produktów i usług – mówi Piotr Ciepiela, partner EY, lider obszaru cyberbezpieczeństwa w regionie EMEIA.

Światowy układ sił w kwestii komputerów kwantowych budowany jest już dzisiaj

Wiele państw przeznacza olbrzymie budżety na badania i rozwój tej technologii. Jak wynika z raportu EY „W kierunku odpowiedzialnych obliczeń kwantowych”, przygotowanego wspólnie z Uniwersytetem Oxfordzkim, dotychczasowe globalne wydatki sięgają 40 mld USD rocznie.

W raporcie przytoczone są dane „Overview of Quantum Initiatives Worldwide 2023”. Wskazują na bardzo dużą dominację rynkową Chin, które wydają na ten cel 15 mld dolarów. Wydatki innych państw są dużo mniejsze. Program Wielkiej Brytanii opiewa na 4,3 mld dolarów, a na trzecim miejscu znajduje się USA ze swoim „Quantum Initiative” i 3,75 mld USD finansowania. W UE największym budżetem dysponują Niemcy (3,3 mld USD), natomiast sama Wspólnota w ramach programu Quantum Flagship chce przeznaczyć na rozwój tej technologii 1,1 mld USD.

– Obecnie w wyścigu o dominację w dziedzinie technologii kwantowych prym wiodą dwa mocarstwa: Stany Zjednoczone i Chiny. Obie te potęgi inwestują ogromne środki w badania i rozwój technologii kwantowych, zdając sobie sprawę z ich strategicznego znaczenia dla przyszłości. Cele, do których dążą oba kraje, są wielowymiarowe. Po pierwsze, komputery kwantowe obiecują rozwiązanie problemów, które są obecnie nieosiągalne dla klasycznych maszyn. Po drugie, technologia ta ma zastosowanie w kryptografii, co ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego – mówi Łukasz Baiński, senior manager i ekspert technologii kwantowych w zespole technology consulting, EY Polska.

Komputery kwantowe – jak wygląda przyszłość?

Wczesny etap rozwoju maszyn kwantowych, w połączeniu z ważną rolą, jaką mogą odegrać na rynku oraz przewidywanym wpływem na wiele obszarów życia, rodzi szereg pytań dotyczących kierunku rozwoju tej technologii. EY przeprowadziło rozmowy z ekspertami z całego świata działającymi w obszarach przemysłu, szkolnictwa wyższego czy IT.

Aż 95 proc. zgodziło się, że należy rozważyć, jak nowe technologie wpłyną na społeczeństwo, a 76 proc. wskazało, że pogoń za nowymi rozwiązaniami technologicznymi może wyprzedzić nasze zrozumienie potencjalnych zagrożeń, związanych z ich wdrożeniem. Jednocześnie – 84 proc. zauważyło, że oczekiwania względem nowych technologii bardzo często są przesadzone. Co jednak ważne, 58 proc. uznało, że istotnym jest, aby ludzie ekscytowali się nowymi technologiami na rynku.

Źródło: oprac. EY

Wśród respondentów panowała też zgoda odnośnie wpływu państwa na nowe technologie. 92 proc. odpowiedziało, że rząd powinien być zaangażowany w proces finansowania rozwoju, a 87 proc. zaznaczyło, że prawodawcy powinni być szczegółowo informowani na temat tworzonych rozwiązań. Ekspertom z branży przedstawiono też szereg potencjalnych scenariuszy rozwoju technologii kwantowych. Poproszono ich o wskazanie, co sądzą o prawdopodobieństwie ich realizacji oraz wpływie na gospodarkę i społeczeństwo.

1. Kwantowy monopol – jest to sytuacja, w której jeden podmiot osiąga znaczną przewagę w kontekście rozwiązań kwantowych, zmuszając użytkowników do korzystania ze swoich rozwiązań. Większość ekspertów (55 proc.) uznała, że miałoby to wysoki wpływ, ale nie byli zgodni co do prawdopodobieństwa wystąpienia takiej sytuacji.
2. Kwantowe bezpieczeństwo – według tego scenariusza kwantowe komputery zapewnią (po raz pierwszy w historii) stuprocentowe bezpieczeństwo transmisji danych. W tym wypadku najwięcej (39 proc.) ekspertów wskazało średni poziom wpływu oraz średnie prawdopodobieństwo wystąpienia takiego zjawiska.
3. Kwantowy podział – kilka regionów świata osiąga wysoki stopień zaawansowania w kwestii komputerów kwantowych, „dzieląc” tym samym planetę na obszary o dużo większym potencjale innowacyjnym. 47 proc. ekspertów uznało, że miałoby to duży wpływ na gospodarkę, a aż 55 proc. zaznaczyło, że jest to bardzo prawdopodobny scenariusz.
4. Kwantowe deszyfrowanie – rozwój komputerów kwantowych wyprzedzi inne technologie i stworzy ryzyko zaburzenia procesów opartych na szyfrowaniu komunikacji – transakcji finansowych czy korespondencji rządowej. 71 proc. ekspertów uznało, że taki scenariusz miałby bardzo duży wpływ na życie ludzi, ale jednocześnie najwięcej z nich (39 proc.) powiedziało, że prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest niskie.
5. Kwantowa kooperacja – korporacje i instytucje będą współpracować w tworzeniu kwantowych rozwiązań. Wpływ takiego działania został oceniony jako wysoki przez 55 proc. badanych, ale jednocześnie 45 proc. uznało, że jest to mało prawdopodobna przyszłość.
6. Kwantowe zapotrzebowanie na zasoby – obawa o to, że rozwój komputerów kwantowych przyczyni się do zwiększenia zużycia energii i większej produkcji śladu węglowego. 42 proc. ekspertów przyznało, że konsekwencje takiego zjawiska byłyby duże, jednak aż 63 proc. stwierdziło, że prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest małe.
7. Kwantowa kooperacja międzynarodowa – w tym przypadku rządy krajów stworzą ponadnarodowe grupy, by wspólnie pracować nad technologią kwantową. Pomimo, że taki scenariusz większość (52,6 proc.) ekspertów uznała wpływowy, to jednocześnie 55 proc. stwierdziło, że jest mało prawdopodobny.
8. Kwantowy zysk środowiskowy – dzięki komputerom kwantowym obciążenie dla środowiska naturalnego się zmniejszy. Aż 68,7 proc. badanych przyznało, że miałoby to duży wpływ, ale równocześnie 50 proc. zaznaczyło w tym wypadku średnie prawdopodobieństwo realizacji.

Źródło: oprac. EY

Kwantowy wyścig trwa. Czy Polska bierze w nim udział?

Polska jest jednym z krajów, które mają świadomość wpływu rozwiązań kwantowych na gospodarkę. Jednak pierwszy z nich mamy otrzymać w 2025 roku. Będzie współfinansowany ze środków Ministerstwa Cyfryzacji inwestycji EuroQCS-Poland. Dzięki kwocie 12,28 mln EUR urządzenie ma się znaleźć w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym.

Powstanie poznańskiego komputera kwantowego jest efektem zaangażowania Polski w dwie inicjatywy europejskie – European High Performance Computing i European Quantum Communication Infrastructure. Budowana jest nie tylko siatka połączeń kwantowych, ale też same urządzenia. Drugi współfinansowany przez Polskę komputer będzie znajdował się w czeskiej Ostravie. Oba mają zostać wykorzystane do celów badawczo-rozwojowych.

– Bardzo cieszy mnie wkład Polski w rozwój technologii kwantowych. Nasz kraj ma ogromny potencjał intelektualny i cenionych na świecie informatyków. Projektowanie algorytmów i programowanie komputerów kwantowych oparte jest o zupełnie inne paradygmaty niż te znane z klasycznej maszyny Turinga. O ile nie będziemy w stanie konkurować w zakresie hardware, o tyle w obszarze software widzę największe szanse dla naszego kraju i możliwości na realne konkurowanie z potęgami takimi jak USA czy Chiny – podsumowuje Łukasz Baiński, senior manager i ekspert technologii kwantowych w zespole technology consulting, EY Polska.

Źródło: informacja prasowa