Branża logistyczna szybko ewoluuje. Spowodowane jest to gwałtownym rozwojem handlu elektronicznego. Obecnie przeciętne gospodarstwo domowe na całym świecie otrzymuje około trzech paczek miesięcznie. W ciągu następnej dekady liczba ta może wzrosnąć dziesięciokrotnie. Wiemy już jednak, że na niektórych rozwiniętych rynkach istnieją pewne skrajności – 45 paczek miesięcznie. Przy takiej skali tradycyjna dostawa „od drzwi do drzwi” staje się nieopłacalna ze względu na rosnące koszty i nieefektywność, co prowadzi do przeciążenia infrastruktury miejskiej i spowolnienia czasu dostawy.

Aby sprostać temu wyzwaniu, operatorzy pocztowi zwracają się w stronę paczkomatów, które zmniejszają obciążenie pracą kurierów i usprawniają dostawy. Pojedynczy paczkomat może obsługiwać setki użytkowników, poprawiając wydajność i zmniejszając koszty ostatniej mili. Jednak tradycyjne schowki podłączone do sieci energetycznej mają istotne wady, w tym ograniczoną elastyczność instalacji, wysokie koszty konfiguracji i konserwacji oraz wyzwania związane ze skalowaniem.

Dlatego też jednym z kluczowych zadań dla operatorów i dostawców technologii jest obecnie opracowanie autonomicznych paczkomatów, które zapewniają taką samą funkcjonalność i wygodę jak tradycyjne paczkomaty, ale bez powyższych ograniczeń.

Kluczowe zalety autonomicznych paczkomatów:

• Łatwa instalacja i skalowalność: brak zależności od energii elektrycznej oznacza szybsze wdrożenie i łatwą rozbudowę sieci;
• Efektywność kosztowa: niższe koszty produkcji, instalacji i konserwacji znacznie zmniejszają CapEx i OpEx;
• Bliskość klientów: elastyczne rozmieszczenie pozwala na instalację szafek bliżej klientów.

Obecnie istnieją dwa główne podejścia do budowy autonomicznych paczkomatów: architektura oparta na systemie Linux i architektura oparta na mikrokontrolerach. Każde z nich ma swoje wady i zalety.

Architektura oparta na systemie Linux

Zalety:

• Szybki rozwój funkcji: Systemy Linux wspierają szybką implementację (ok. 5-10x szybszą) nowych funkcji
• Powszechnie dostępny sprzęt: centralne jednostki sterujące wykorzystują gotowe komponenty i łączą je za pomocą standardowych interfejsów (takich jak USB i RJ45);
• Bezproblemowa integracja: łatwo integruje się z istniejącymi systemami klienta, upraszczając wdrożenie. Alternatywnie, dostawcy po prostu dostarczają maszynę, a przewoźnik/operator wdraża obraz oprogramowania zbudowany we własnym zakresie;
• Ponowne wykorzystanie istniejącego oprogramowania: operatorzy przechodzący z tradycyjnych szafek mogą zmienić przeznaczenie istniejącego oprogramowania na systemy oparte na systemie Linux.

Wady:

• Wysokie zużycie energii: Szafki oparte na systemie Linux zużywają 20-100 razy więcej energii niż szafki oparte na mikrokontrolerach;
• Kosztowne i większe baterie: wyższe zapotrzebowanie na energię wymaga droższych, większych baterii i większej zależności od paneli słonecznych;
• Zależność od światła słonecznego: energia słoneczna ma kluczowe znaczenie dla działania, ograniczając opcje instalacji do dobrze oświetlonych obszarów;
• Najlepiej nadaje się do większych formatów: idealne rozwiązanie dla szafek z wieloma przedziałami ze względu na ich rozmiar i zapotrzebowanie na energię.

Architektura oparta na mikrokontrolerze

Zalety:

• Lepsza ekonomika jednostki: można zejść poniżej 100 euro za komorę;
• Efektywność energetyczna: zaprojektowany z myślą o bardzo niskim zużyciu energii, wydłużając żywotność baterii. Wymaga mniejszej baterii i znacznie szybszego ładowania przez słońce (1-2 dni światła słonecznego wystarczą, aby wymienić baterię na kolejne 6 miesięcy pracy);
• Niezależność od światła słonecznego: działa w dowolnym miejscu, nawet w obszarach o minimalnym nasłonecznieniu;
• Opłacalność w przypadku mniejszych szafek: zapewnia korzystną ekonomikę urządzenia nawet w przypadku szafek z 1-3 przedziałami.

Wady:

• Dłuższe cykle rozwojowe: rozwój niestandardowego sprzętu i oprogramowania zajmuje więcej czasu;
• Złożona integracja: integracja z istniejącymi systemami klienta wymaga więcej wysiłku.

Szafki oparte na mikrokontrolerach integrują urządzenia peryferyjne, takie jak ekrany dotykowe, skanery, terminale POS i kamery, wykorzystując energooszczędne, niestandardowe rozwiązania i protokoły niskiego poziomu. Tymczasem szafki oparte na systemie Linux opierają się na standardowych rozwiązaniach, które priorytetowo traktują prostotę i łatwość obsługi, poświęcając jednocześnie energooszczędność.

Żywotność baterii: kluczowa kwestia

Żywotność baterii jest kluczowym czynnikiem dla autonomicznych paczkomatów, niezależnie od architektury, zwłaszcza w miejscach o ograniczonym nasłonecznieniu. W regionach takich jak Europa Północna, w miesiącach zimowych często brakuje wystarczającej ilości energii słonecznej, co ogranicza możliwość korzystania z urządzeń zasilanych energią słoneczną. Dane branżowe pokazują, że 20-40% potencjalnych lokalizacji ma niewystarczającą ilość światła słonecznego. Ponadto, ze względu na ogromną różnicę w zużyciu energii, wymagania dotyczące ładowania słonecznego są również inne.

Potencjalne zagrożenia:

• Wyczerpanie baterii: szafki przestają działać do czasu wymiany baterii, co skutkuje przestojami, utratą przychodów i niezadowoleniem klientów;
• Uszkodzenie baterii: nieodwracalne uszkodzenie baterii kwasowo-ołowiowych wymaga wymiany, co stwarza takie same wyzwania operacyjne;
• Długotrwały brak światła słonecznego: przedłużające się okresy zachmurzenia zwiększają koszty operacyjne i ograniczają możliwości lokalizacji.

Szafki oparte na mikrokontrolerach mogą jednak działać na jednej baterii od 3 miesięcy do 4 lat, w zależności od wielkości i funkcjonalności szafki, eliminując zależność od źródeł energii specyficznych dla lokalizacji.

Przyszłość autonomicznych paczkomatów

Wraz ze wzrostem ilości przesyłek, przejście na autonomiczne paczkomaty jest nieuniknione. Dzięki ich skalowalności, opłacalności i wygodzie klientów, operatorzy mogą znacząco zmienić metody dostawy.

Szafki oparte na systemie Linux są idealne dla operatorów poszukujących szybszego czasu wprowadzenia na rynek i bezproblemowej integracji lub korzystania z oprogramowania własnego lub innych firm.

Szafki oparte na mikrokontrolerach są idealne dla firm, dla których priorytetem jest efektywność energetyczna, ekonomika jednostki i elastyczność w rozmieszczaniu.