Polski producent systemów i podzespołów satelitarnych, Creotech Instruments z Piaseczna pod Warszawą, poinformował o umowie podpisanej z Europejską Agencją Kosmiczną. W jej ramach zaprojektuje sześć odpornych na promieniowanie sond kosmicznych dla misji misji naukowej Plasma Observatory. Start misji planowany jest na rok 2037. Projekt rozpocznie się w trzecim kwartale 2024 roku i potrwa 24 miesiące. Całkowita wartość wynosi 3,95 mln EUR. Wybór wykonawcy oraz wszelkie niezbędne negocjacje odbyły się w formule „direct”, czyli bez fazy przetargu, od razu ze wskazaniem na polską firmę, jako pożądanego partnera do realizacji misji ESA.

Misja ma na celu głębsze zrozumienie przepływów energii w plazmie wokół Ziemi. W tym celu zostanie zaprojektowany nietypowy instrument badawczy w kształcie wielkiego czworościanu, którego jeden bok może sięgać ponad 100 tys. km długości. Sześć sond kosmicznych „córek”, opartych na zmodyfikowanej platformie HyperSat firmy Creotech Instruments, wraz ze statkiem „matką” (którego producent zostanie wyłoniony w oddzielnym przetargu), uformuje wspomniany czworościan w przestrzeni kosmicznej między Ziemią a Księżycem. Następnie przeprowadzą one kilkuletnie pomiary plazmy. Koszt całej misji szacowany jest na ok. 0,5 mld EUR.

W ramach umowy Creotech Instruments zajmie się fazami A i B1 projektu, obejmującymi studium wykonalności i wstępny zarys misji, a także zaprojektuje sondy kosmiczne zdolne do działania poza orbitą geostacjonarną Ziemi (GEO). Zespół inżynierów stworzy również kompletny zestaw odpornych na promieniowanie satelitarnych systemów elektronicznych, torując drogę dla przyszłych misji kosmicznych poza niską orbitę okołoziemską. Awionika satelitarna opracowana w ramach tego procesu zostanie przetestowana w 2026 r., w tym w laboratoriach ESA. Jak poinformowała spółka, jest to pierwsza misja klasy średniej (M), w której polska firma będzie dostawcą kompletnych sond kosmicznych. Po zakończeniu projektu Europejska Agencja Kosmiczna dokona wyboru, która z trzech proponowanych misji klasy M zostanie wybrana do dalszej realizacji. Lista kandydatów na tzw. misję klasy średniej ESA liczy zaledwie trzech finalistów: M-Matisse, Plasma Observatory oraz Theseus. Ostateczna decyzja o wyborze misji ma zapaść w 2026 r.

– Jesteśmy niezmiernie zaszczyceni i podekscytowani, że ESA wybrała naszą firmę do przystosowania platformy HyperSat dla potrzeb misji Plasma Observatory. To dopiero siódma z flagowych misji eksploracyjnych Europejskiej Agencji Kosmicznej klasy M. Nasz zespół jest gotowy na to wyzwanie. Rozpoczęcie realizacji projektu planujemy w najbliższym czasie i wierzymy, że nasze innowacyjne podejście przyczyni się do sukcesu tej misji. Dla Creotech to duża szansa na dalszy rozwój i umocnienie naszej pozycji na międzynarodowym rynku kosmicznym w roli dostawcy kompleksowych rozwiązań satelitarnych o najwyższym poziomie jakości – mówi dr hab. Grzegorz Brona, Prezes Zarządu Creotech Instruments SA.

– Bardzo się cieszę, że już teraz rozpoczynamy prace nad pierwszym polskim satelitą odpornym na radiację, co pozwoli nam na wejście na rynek dotychczas zarezerwowany tylko dla największych dostawców technologii kosmicznych. Będziemy dążyć do tego by nasze rozwiązania spełniły najwyższe wymagania ESA. Jednocześnie, co warto zauważyć, powstanie nowego produktu pod postacią polskiej platformy satelitarnej HyperSat RadHard pozwoli całemu sektorowi kosmicznemu w naszym kraju na wejście na wyższe stadium rozwoju. W zasięgu rodzimego sektora znajdą się misje na orbitę geostacjonarną Ziemi a nawet orbity okołoksiężycowe i dalsze. Ten krok wpisuje się również w szerszą strategię produktową spółki dla rynku kosmicznego – mówi dr Jakub Bochiński, zastępca dyrektora ds. produktów kosmicznych w Creotech Instruments.

Creotech Instruments produkuje również zaawansowaną elektronikę dedykowaną m.in. do systemów sterowania komputerami kwantowymi. Działa też w obszarze lotniczych systemów bezzałogowych, gdzie dostarcza urządzenia i oprogramowanie m.in. do nadzoru ruchu dronów. Posiada własne zakłady produkcyjne elektroniki oraz zaplecze integracji małych satelitów. W swoim portfolio ma ok. 30 projektów zrealizowanych dla sektora kosmicznego, zaś 14 misji kosmicznych odbyło się z udziałem podsystemów Creotech, w tym 4 dla Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Oprócz ESA firma dostarcza swoje rozwiązania do Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w Genewie, Instytutu Badań Ciężkich Jonów GSI oraz Centrum Badawczego DESY w Niemczech. Realizuje obecnie misję EagleEye, przy której pełni rolę lidera projektu. Wystrzelenie największego i najbardziej zaawansowanego w historii Polski satelity jest zaplanowane jeszcze tego lata z amerykańskiej bazy Vandenberg. Data startu zostanie ogłoszona w najbliższym czasie.

Źródło: Creotech Instruments