Polska uruchomiła komputer kwantowy PIAST-Q, oparty na technologii spułapkowanych jonów. Zainstalowano go w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSS). Projekt EuroQCS-Poland współfinansowany jest przez Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz EuroHPC JU. Otwiera to nowe, przełomowe możliwości dla nauki, przemysłu i sektora publicznego. Komputer wesprze badania nad kwantową optymalizacją, materiałoznawstwem, chemią i uczeniem maszynowym. Dzięki projektowi Polska dołącza do liderów rozwoju technologii kwantowych w Europie.

Źródło:Ministerstwo Cyfryzacji

– Dzisiaj w Poznaniu oddajemy do użytku komputer kwantowy PIAST-Q, działający w oparciu o technologię spułapkowanych jonów. Realizujemy zapowiedź sprzed kilku miesięcy i tym samym dokładamy ważny element rozwoju technologii przyszłości. Nowy sprzęt na światowym poziomie wspiera zarówno dotychczasowe, jak i nowe działania w zakresie m.in. kwantowej optymalizacji, kwantowych badań materiałowych oraz kwantowego uczenia maszynowego. Wiele zastosowań jeszcze przed nami, a potencjał tego komputera będzie stale rosnąć – powiedział wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski.

Technologia kwantowa dla nauki, przemysłu i sektora publicznego

Infrastruktura komputerów kwantowych w Europie, budowana z aktywnym udziałem Polski, pomoże rozwijać szeroką gamę zastosowań tej technologii. Komputer kwantowy będzie służyć przede wszystkim naukowcom, przedstawicielom przemysłu oraz sektora publicznego z całej Europy. Dzięki temu powstaną nowe możliwości w kluczowych obszarach badawczych i gospodarczych, a europejska infrastruktura superkomputerowa zostanie wzbogacona o zupełnie nowy wymiar obliczeniowy.

Nowy komputer EuroQCS-Poland jest cyfrowym komputerem kwantowym, opartym na uwięzionych jonach, oferującym ponad 20 fizycznych kubitów.

Komputer będzie integrowany z klasycznymi systemami superkomputerowymi, aby udoskonalić hybrydowe podejścia do obliczeń kwantowo-klasycznych. Będzie wspierał nowe hybrydowe przypadki użycia i testy porównawcze kwantowo-klasyczne, takie jak:

• kwantowa optymalizacja,
• chemia kwantowa,
• kwantowe materiałoznawstwo,
• kwantowe uczenie maszynowe.

Zwiększenie wydajności i efektywności obliczeń w różnych dziedzinach nauki i technologii

Komputery kwantowe wykorzystują zjawiska mechaniki kwantowej do przetwarzania informacji. W odróżnieniu od klasycznych komputerów, które operują na bitach przyjmujących wartości 1 lub 0, komputery kwantowe używają kubitów (bitów kwantowych), które mogą być zarówno jedynką, jak i zerem w tym samym momencie. Komputery kwantowe mają więc potencjał do rozwiązywania problemów, które są zbyt złożone dla tradycyjnych komputerów.

Dziedziny życia, w których komputery kwantowe mogą mieć zastosowanie:

• Prognozowanie pogody: poprawienie dokładności, szczególnie w przypadku długoterminowych prognoz.
• Energetyka: pomoc w optymalizacji procesów produkcji energii, co może prowadzić do oszczędności energii i redukcji emisji CO2.
• Bezpieczeństwo: lepsze zabezpieczenie danych przed atakami cybernetycznymi.
• Modelowanie molekularne: symulowanie zachowania cząsteczek, co może pomóc w projektowaniu nowych leków i materiałów.

Współpraca na rzecz rozwoju technologii

Koszty zakupu i instalacji komputera kwantowego zostały sfinansowane w równych częściach przez Ministerstwo Cyfryzacji i europejskie partnerstwo EuroHPC. Całkowity koszt inwestycji to 12,28 mln EUR.

Komputer kwantowy został zainstalowany w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym, które jest także koordynatorem i inicjatorem konsorcjum EuroQCS-Poland. W konsorcjum EuroQCS-Poland uczestniczą także Centrum Fizyki Teoretycznej PAN,  Creotech Instruments S.A. i Uniwersytet Łotewski.

Źródło: Ministerstwo Cyfryzacji