Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG wczoraj oficjalnie zmieniła nazwę na Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Sztucznej Inteligencji i Cyberbezpieczeństwa (Łukasiewicz-AI). To kolejny kamień milowy w historii Instytutu.

Dr hab. Jan Kozak, dyrektor Łukasiewicz-AI, podczas uroczystości 3 lipca 2025 roku. Fot: Łukasiewicz-AI

– Transformacja energetyczna Śląska dała nam impuls do pełnego zwrotu ku technologiom cyfrowym. Nowa nazwa podkreśla, że jesteśmy gotowi odpowiadać na globalne wyzwania AI i cyberbezpieczeństwa – od przemysłu po ochronę zdrowia – powiedział dr hab. Jan Kozak, Dyrektor Instytutu, Koordynator kierunku horyzontalnego cyfryzacja Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Uczestnicy mieli okazję zwiedzić laboratoria Instytutu i poznać opracowywane tu technologie, m.in.:

• studio i specjalny kombinezon służący do nagrań książek w Polskim Języku Migowym (PJM);
• cyfrowi bliźniacy – symulacje;
• strefa demonstracyjna rozwiązań i realizowanych projektów;
• pojazd autonomiczny i sterowalny pojazd o dużej ładowności, drony;
• laboratoria certyfikacji;
• a także posłuchać wystąpienia Michała Chrobaka, Dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa i Infrastruktury IT Instytutu nt. ataków i obrony w cyberprzestrzeni.

W konferencji udział wzięli m.in.:

Dr hab. Jan Kozak – Dyrektor Instytutu Sztucznej Inteligencji i Cyberbezpieczeństwa Sieci Badawczej Łukasiewicz [Łukasiewicz-AI] Dr Hubert Cichocki Prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz
Paulina Hennig-Kloska, Minister Klimatu i Środowiska
Bartłomiej Pejo, Przewodniczący sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii
Mirosław Suchoń – Przewodniczący sejmowej Komisji Infrastruktury
dr Michał Gramatyka – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji
Marek Wójcik – Wojewoda Śląski
Waldemar Bojarun – Wiceprezydent Miasta Katowice
Maciej Biskupski – Wiceprzewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
oraz przedstawiciele: administracji rządowej i samorządowej, nauki i biznesu.

Kluczowe fakty o Łukasiewicz-AI

• 120+ ekspertów w obszarach AI i cyberbezpieczeństwa
• akredytowane laboratoria i zaplecze badawcze
• 50+ projektów B+R (Horizon Europe, DIGITAL, NCBiR)
• Kompetencje: AI, analityka danych, cyfrowe bliźniaki, XAI [wyjaśnialna AI], ochrona IoT
• [Internet of Things], bioinformatyka, drony autonomiczne
• Silne partnerstwa z przemysłem, administracją i uczelniami
• Zadania na rzecz obronności i status akceleratora Centrum Testowego DIANA (NATO)

Paulina Hennig-Kloska z Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Przykładowe projekty Łukasiewicz-AI

• Instytut rozwija cyfrowe bliźniaki dla ciepłownictwa i przemysłu przetwórczego, umożliwiające bezpieczne testowanie scenariuszy i szkolenie operatorów.
• W obszarze cyberbezpieczeństwa IoT powstaje platforma AI-Shield, która w czasie rzeczywistym wykrywa anomalie w milionach urządzeń inteligentnych — od fabryk po smarthome’y. SPINET – system ciągłego monitorowania bezpieczeństwa urządzeń IoT.
• We współpracy ze szpitalami dziecięcymi realizujemy projekt cALL-POL & MAINE, personalizujący leczenie białaczki na podstawie analiz multiomicznych i modeli ML [uczenia maszynowego].
• Dzięki systemowi RuleMiner udostępniamy wyjaśnialne modele regułowe dla sektora finansów, ubezpieczeń i administracji, wspierając przejrzyste decyzje algorytmiczne.
• Platforma edukacyjna Compass wykorzystuje generatywne LLM-y [duże modele językowe] do tworzenia spersonalizowanych zadań matematycznych i programistycznych dla szkół i uczelni.
• Projekt „Dostępna książka” — przedsięwzięcie z zakresu SON [społecznej odpowiedzialności nauki] i AI; jego celem jest przygotowanie nagrań książek przetłumaczonych na Polski Język Migowy [PJM] i udostępnienie ich w otwartym dostępie. Tak przygotowane nagrania, poza zwiększaniem dostępności literatury dla osób głuchych, stanowią materiał treningowy do automatycznego tłumaczenia tekstów z języka polskiego na PJM.

Dr inż Hubert Cichocki, dyrektor Sieci Badawczej Łukasiewicz. Fot: Łukasiewicz-AI

Co dalej?

Łukasiewicz-AI jest jednym z nielicznych państwowych instytutów badawczych działających przede wszystkim w obszarach sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa oraz głównym ośrodkiem Sieci Badawczej Łukasiewicz w tych dziedzinach. Transformacja Instytutu jest naturalną konsekwencją przemian gospodarczych regionu, a dzięki wizji i wsparciu Prezesa Sieci Badawczej Łukasiewicz dr. Huberta Cichockiego otwiera się przestrzeń na dalszą rozbudowę kompetencji i przyspieszenie prac B+R (badawczo-rozwojowych). Instytut, wykorzystując swoją wiodącą pozycję na Śląsku, aktywnie wpisuje się w krajową strategię rozwoju AI, koncentrując się na infrastrukturze, projektach o realnym wpływie na gospodarkę i społeczeństwo oraz budowie kadr przyszłości.

Plany na najbliższe lata

Akceleracja gospodarki cyfrowej poprzez sztuczną inteligencję i cyberbezpieczeństwo:

• Uruchomienie otwartego centrum mocy obliczeniowej dostępnego dla start-upów, MŚP, administracji i zespołów badawczych. Pozwoli ono trenować duże modele językowe, wizualne i symulacyjne bez konieczności inwestowania we własny, kosztowny sprzęt, a jednocześnie zwiększy bezpieczeństwo państwa dzięki dywersyfikacji centrów obliczeniowych w kraju.
• Równolegle wystartuje program „AI for All”, którego celem jest upowszechnienie sztucznej inteligencji i przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu (od przedszkolaków po seniorów). Spotkania z osobami w różnym wieku pozwolą wyjaśnić działanie AI oraz rozwiać obawy z nią związane. Program będzie też promował dobre praktyki w cyberbezpieczeństwie, m.in. we współpracy ze szkołami. Program przysłuży się do budowy kadr i talentów AI dla całego kraju.
• Uzupełnieniem tych działań będzie Krajowe Centrum Zaufanej AI. W ramach projektu powstaną dwa centra badawcze. Pierwsze, już powstające, Centrum Badawcze Cyberbezpieczeństwa pomoże polskim podmiotom certyfikować algorytmy pod kątem bezpieczeństwa, odporności, wyjaśnialności i zgodności z AI Act oraz NIS2. Drugie, planowane, Centrum Badawcze Odpowiedzialnej AI ma być nowatorskim ośrodkiem łączącym kompetencje techniczne z doświadczeniem: psychologów, pedagogów, filologów, prawników, etyków czy socjologów. Oba centra mają wesprzeć transformację cyfrowo- energetyczną i dostarczyć narzędzi do budowania godnej zaufania sztucznej inteligencji poprzez interdyscyplinarne podejście.

Planowane są także prace nad polską AGI (ogólna sztuczna inteligencja; ang. artificial general intelligence) i rozwój własnych metod uczenia maszynowego (ML) oraz polskich dużych modeli językowych (LLM). Celem jest technologiczna niezależność w kluczowych obszarach AI.

Zaproszeni goście podczas uroczystości zmiany nazwy instytutu. Fot. Łukasiewicz-AI

***

O Łukasiewicz-AI oraz Sieci Badawczej Łukasiewicz

Instytut wchodzi w skład największej sieci instytutów badawczych w Polsce, jednej z największych sieci badawczych w Europie. Sieć Badawcza Łukasiewicz to 22 instytuty zatrudniające ponad 7000 pracowników. Wspólnie tworzy innowacyjne rozwiązania, pozwalające firmom uzyskać przewagę w biznesie.

• rozwiązuje problemy technologiczne
• prowadzi projekty badawczo-rozwojowe
• realizuje badania i certyfikacje
• pomaga tworzyć nowe produkty
• sprawia, że technologie działają lepiej, są tańsze i efektywniejsze

Łukasiewicz-AI kontynuuje 50-letnią tradycję EMAG, rozwijając przełomowe rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa dla przemysłu, administracji oraz społeczeństwa cyfrowego.

Instytut realizuje również zadania na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, ze szczególnym uwzględnieniem cyberbezpieczeństwa. Potwierdzeniem tych kompetencji jest przyznany status akceleratora Centrum Testowego DIANA (The Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic), co otwiera drogę do ścisłej współpracy z NATO w zakresie innowacji obronnych.

Kierunki badań:

• Cyberbezpieczeństwo
  Technologie i usługi w zakresie standaryzacji i certyfikacji, analizatorów ryzyka, kompleksowa obsługa cyberbezpieczeństwa firm.
• Sztuczna inteligencja
  Rozwiązania w zakresie analizy danych, systemów wspomagania decyzji, systemów uczących się.
• Cyfrowe usługi publiczne
  Nowoczesne rozwiązania cyfrowe dla administracji publicznej, usprawniające realizację procesów, przetwarzanie danych i procesy decyzyjne.
• Przemysł 4.0
  Nowatorskie rozwiązania związane ze stosowaniem inteligentnych technologii cyfrowych w zakresie IoT, Smart, bliźniaków cyfrowych.
• Dostępność
  Rozwiązania i technologie przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu.
• Akredytowane laboratoria
  Usługi certyfikacji i opiniowania wyrobów, badań laboratoryjnych oraz wzorcowań w oparciu o akredytację PCA

Kamienie milowe

70 lat innowacji: od górnictwa do AI i cyberbezpieczeństwa – historia transformacji

Era przemysłowa

1957 Instytut Doświadczalno-Konstrukcyjny Przemysłu Węglowego

1958 ZKMPW (Zakłady Konstrukcyjno-Mechanizacyjne)

1975 SMEAG – Systemy Mechanizacji Elektrotechniki

1990 Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elektrotechniki i Automatyki Górniczej EMAG 1992 Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji EMAG

Era cyfrowa

2007 Wcielenie ISS i OBRGE, działalność w zakresie informatyki stosowanej

2009 Instytut Technik Innowacyjnych EMAG

2019 Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG: Łukasiewicz–EMAG 2025 Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Sztucznej Inteligencji i Cyberbezpieczeństwa:
Łukasiewicz–AI

Źródło: materiały prasowe