Pierwszy z nowej serii satelitów, MetOp Second Generation (MetOp-SG), został wyniesiony na orbitę, na pokładzie rakiety Ariane 6 z europejskiego kosmodromu w Kourou, w Gujanie Francuskiej, rozpoczynając tym samym nową erę monitorowania pogody i klimatu z orbity polarnej. Częścią zaawansowanego pakietu satelity jest instrument Copernicus Sentinel-5, który został zaprojektowany w celu dostarczania krytycznych danych na temat zanieczyszczeń powietrza, ozonu i gazów związanych z klimatem.

Źródło: ESA

Rakieta Ariane 6 wyniosła czterotonowego satelitę na orbitę okołoziemską 13 sierpnia o godzinie 02:37 CEST (12 sierpnia 21:37 czasu lokalnego). Potwierdzenie, że MetOp-SG-A1 działa bez zarzutu, nastąpiło o godzinie 04:47 CEST, po rozłożeniu panelu słonecznego.

Większe możliwości przetwarzania danych

Misja MetOp-SG jest wynikiem długotrwałej współpracy pomiędzy ESA i Eumetsat i opiera się na satelitach MetOp pierwszej generacji. Zapewnia ciągłe dostarczanie danych do globalnego prognozowania pogody i analizy klimatu. Składa się z trzech kolejnych par satelitów A i B, które będą działać przez co najmniej 20 lat. Każda para przenosi inny, uzupełniający się zestaw instrumentów do rejestrowania wysokiej rozdzielczości danych pomiaru temperatury, opadów, chmur i wiatrów na potrzeby prognozowania pogody i analizy klimatu.

Copernicus Sentinel-5 jest wynikiem ścisłej współpracy między ESA, Komisją Europejską i Eumetsat. Został opracowany pod nadzorem ESA przez konsorcjum kierowane przez Airbus Defence and Space w Ottobrunn w Niemczech. ESA jest odpowiedzialna za projektowanie i rozwój satelitów. Natomiast Eumetsat zarządza usługami startowymi, rozwojem segmentu naziemnego, operacjami satelitarnymi i dystrybucją danych do społeczności meteorologicznej.

Silne partnerstwo ESA, Eumetsat, KE i Arianespace

– Start podkreśla wartość silnego partnerstwa między ESA, Eumetsat, KE, Arianespace i europejskim przemysłem kosmicznym. Dziękujemy wszystkim, którzy byli w to zaangażowani. Przy coraz bardziej nieregularnych wzorcach pogodowych, terminowe i precyzyjne prognozowanie nigdy nie było bardziej istotne, a misja MetOp-SG ma teraz odegrać kluczową rolę w poprawie prognoz pogody i monitorowaniu klimatu. Sentinel-5 również dostarczy aktualne dane do monitorowania zanieczyszczenia powietrza i nie tylko – powiedziała Simonetta Cheli, dyrektor ds. programów obserwacji Ziemi w ESA.

Przygotowanie do obsługi katastrof przyrodniczych

– Ekstremalna pogoda kosztowała Europę setki miliardów euro i dziesiątki tysięcy istnień ludzkich w ciągu ostatnich 40 lat – burze takie jak Boris, Daniel i Hans, rekordowe fale upałów i gwałtowne pożary to tylko najnowsze przypomnienia. Uruchomienie Metop-SG-A1 jest ważnym krokiem naprzód w zapewnieniu krajowym służbom meteorologicznym w naszych państwach członkowskich mocniejszych narzędzi do ratowania życia, ochrony mienia i budowania odporności na kryzys klimatyczny. Te pozytywne skutki będą odczuwalne nawet poza Atlantykiem, ponieważ MetOp-SG-A1 jest pierwszym wkładem Europy we Wspólny System Polarny z NOAA. Ten kamień milowy odzwierciedla lata pracy zespołowej Eumetsat, ESA, UE, CNES, DLR, Airbus i wielu innych. To początek nowego, ekscytującego rozdziału, w którym pracujemy nad tym, aby satelita znalazł się na orbicie i zaczął dostarczać istotne dane, do których został zbudowany – dodał Phil Evans, dyrektor generalny Eumetsat.

– Okrążając Ziemię w czasie 100 minut, ten nowy instrument będzie codziennie dostarczał globalnych danych na temat zanieczyszczeń powietrza i atmosferycznych gazów śladowych. Dane będą dostarczane do Copernicus Atmosphere Monitoring Service i Climate Change Service, co z kolei pomoże władzom monitorować zanieczyszczenie, śledzić zmiany klimatu i informować o podejmowaniu decyzji – podkreślił Christoph Kautz, dyrektor ds. polityki kosmicznej, nawigacji satelitarnej i obserwacji Ziemi w Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej Komisji Europejskiej.

Potężne czujniki pogody, klimatu i jakości powietrza

Pierwszy satelita typu A (MetOp-SG-A1) zawiera spektrometr Sentinel-5 dla programu Copernicus – komponentu obserwacji Ziemi z programu kosmicznego Unii Europejskiej. Satelity typu B będą przenosić pięć instrumentów: skaterometr, drugi sonar radiowy, nowy obraz mikrofalowy, nowy obraz chmur lodowych i system gromadzenia danych Argos-4. Są to pierwsze satelity opracowane przez ESA, które posiadają system aktywnej utylizacji po zakończeniu misji. Każdy satelita MetOp-SG jest wyposażony w dodatkowy pędnik, umożliwiający mu samozniszczenie w ziemskiej atmosferze po zakończeniu misji.

– To było niesamowite widzieć start Ariane 6, która wyniosła na orbitę satelitę MetOp-SG-A1 ze spektrometrem Sentinel-5A. Jesteśmy ciekawi,  jak będzie działał w kosmosie, dostarczając danych na temat atmosferycznych gazów śladowych, takich jak ozon, dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, formaldehyd, glioksal, tlenek węgla i metan, a także aerozoli i promieniowania UV. Składniki te wpływają nie tylko na powietrze, którym oddychamy, ale także na nasz klimat – oznajmił Didier Martin, kierownik projektu Sentinel-5 w ESA.

Satelity MetOp-SG okrążają Ziemię od bieguna do bieguna, gdy planeta obraca się pod nimi, pokrywając glob mniej więcej co 24 godziny. Ich stosunkowo niska wysokość orbitalna umożliwia wykonywanie bardzo szczegółowych pomiarów różnych warunków atmosferycznych. Możliwości te uzupełnia inna główna europejska misja meteorologiczna, seria Meteosat, która działa na orbicie geostacjonarnej. Umieszczone około 36 000 km nad równikiem, satelity te pozostają nieruchome w stosunku do ruchu obrotowego Ziemi.

Stała orbita geostacjonarna na dużej wysokości pozwala na widok dużej części powierzchni Ziemi w celu monitorowania szybko zmieniających się systemów pogodowych.

Drugi satelita Meteosat trzeciej generacji, MTG-S1 – który również przenosi instrument Copernicus Sentinel-4 – został wystrzelony w lipcu. Dzięki różnym perspektywom obserwowania Ziemi i obu rodzajom misji pogodowych na orbicie, maksymalizuje skuteczność dostarczania danych do prognozowania pogody, modeli prognostycznych i analizy klimatu.

Europejska rakieta Ariane 6

Ariane 6 to ciężka rakieta nośna i kluczowy element wysiłków ESA na rzecz zapewnienia obywatelom Europy autonomicznego dostępu do przestrzeni kosmicznej. Jej modułowa konstrukcja pozwala na wynoszenie wszystkich misji z niskiej orbity okołoziemskiej w przestrzeń kosmiczną. Mierzy ponad 60 metrów wysokości i może ważyć prawie 900 ton po wystrzeleniu z pełnym ładunkiem. Ma trzy stopnie: dwa lub cztery boostery oraz główny i górny stopień.

Podczas lipcowego startu Ariane 6 była w konfiguracji z dwoma rakietami wspomagającymi. Główny stopień i rakiety wspomagające są odpowiedzialne za pierwszą fazę lotu. Stopień napędzany jest silnikiem Vulcain 2.1 (zasilanym ciekłym tlenem i wodorem), a główny ciąg przy starcie zapewniają boostery P120C.

Górny stopień, napędzany silnikiem Vinci, zasilanym jest kriogenicznym ciekłym tlenem i wodorem. Zostaje odpalony dwa razy, aby osiągnąć orbitę wymaganą dla tej misji. Po oddzieleniu ładunku użytecznego, Ariane 6 zaplanowała ostateczne wypalenie w celu deorbitacji górnego stopnia i redukcji kosmicznych śmieci.

Europejska Agencja Kosmiczna i dostęp Europy do przestrzeni kosmicznej

ESA jest organizacją międzyrządową utworzoną w 1975 r. Jej misją jest kształtowanie rozwoju europejskiego potencjału kosmicznego i zapewnienie, że inwestycje w przestrzeń kosmiczną przynoszą korzyści obywatelom Europy i świata. Zrzesza 23 państwa członkowskie: Austrię, Belgię, Czechy, Danię, Estonię, Finlandię, Francję, Niemcy, Grecję, Węgry, Irlandię, Włochy, Luksemburg, Holandię, Norwegię, Polskę, Portugalię, Rumunię, Słowenię, Hiszpanię, Szwecję, Szwajcarię i Wielką Brytanię. Łotwa, Litwa i Słowacja są członkami stowarzyszonymi. Nawiązała też formalną współpracę z czterema innymi państwami członkowskimi UE. Kanada uczestniczy w niektórych programach ESA na mocy umowy o współpracy.

Koordynując zasoby finansowe i intelektualne swoich członków, ESA może podejmować programy i działania znacznie wykraczające poza zakres pojedynczego kraju europejskiego. Współpracuje w szczególności z UE przy wdrażaniu programów Galileo i Copernicus, a także z Eumetsat przy opracowywaniu misji meteorologicznych.

Źródło: materiały prasowe